U ovom trenutku, verovatno sam – posle tajnih službi i pojedinih direktnih učesnika – jedan od najboljih poznavalaca najmračnijih tajni Srpske pravoslavne crkve. I ne govorim to olako. Govorim dokumentovano. Tokom godina služenja, ali i nakon napuštanja aktivne službe, imao sam uvid u dosijee, svedočenja, internu prepisku i događaje koji nikada nisu smešteni u crkvene hronike – ali jesu u crkvenu savest.
Uskoro ću objaviti mnoge od tih tajni, bez obzira na to što će, kao i uvek, cenu platiti i nedužni. Istina je, nažalost, često preskupa – ali njeno skrivanje već predugo služi interesima onih koji su Crkvu pretvorili u sistem tihe represije i svetogrđa.
Moju svešteničku karijeru zamenio sam međunarodnim aktivizmom i ne žalim. Da mogu ponovo birati, učinio bih isto. Ne zato što sam izgubio veru – već jer sam je hteo sačuvati od institucije koja ju je kompromitovala. Srpska pravoslavna crkva (SPC) ne prašta istinu. Kažnjava one koji ukazuju na propuste, a slavi one koji urušavaju njen ugled.
Podsetimo se činjenica koje govore više od reči.
ISTORIJA PROGONA ONIH KOJI SU VOLELI CRKVU – ALI VIŠE SU VOLELI ISTINU
Jeromonah Dositej Obradović, veliki reformator i prosvetitelj, bio je gotovo ceo život udaljen iz srpskog crkvenog života. Njegove kritike praznoverja, nemorala i neobrazovanosti u crkvi izazvale su duboko neprijateljstvo klera. U Srbiju se vratio tek pred kraj života, bez ikakvog priznanja od Crkve kojoj je, paradoksalno, posvetio sve.
Episkop Nikolaj Velimirović, iako danas kanonizovan, bio je progonjen zbog kritike klerikalizma, sluganstva prema političkim režimima i gubitka duhovne autentičnosti SPC. Proteran je iz Beograda, a zatim i iz Srbije. Umro je u Americi, kao klirik Ruske zagranične crkve, pod sumnjivim okolnostima koje ni do danas nisu razjašnjene.
Jeromonah dr. Justin Popović, najuticajniji srpski pravoslavni teolog 20. veka, izbačen je iz Beograda i izolovan u manastir Ćelije, nakon što je otvoreno kritikovao moralni pad crkvene hijerarhije i simbiozu s državnim režimima. Njegovo “progonstvo” bilo je tiho – ali sistemsko.
Jeromonah Vasilije Pelagić, narodni prosvetitelj, lekar i borac za prosvetu, završio je život u ludnici. Nije poludeo – bio je uklonjen. Bio je previše rani prorok u narodu kome nije trebao prorok, već poslušan činovnik u mantiji.
Episkop Sava Šumadijski, jedan od retkih savremenih vladika koji je pokušao da razotkrije pedofilski lobi u SPC, umro je pod nejasnim okolnostima. Njegovi bliski saradnici otvoreno sumnjaju da je otrovan zbog onoga što je znao – i onoga što je planirao da javno iznese.
Niz je puno duži
A KOGA SPC NAGRAĐUJE?
Kralj Milutin, poznat iz istorije kao vladar koji je oženio devojčicu Simonidu sa svega osam godina, danas se nalazi među svetiteljima SPC. Istorija beleži da je Milutin imao niz brakova sa vrlo mladim devojkama. Da je živeo danas, bio bi osuđen za pedofiliju. Umesto toga, danas mu se pale sveće.
„Pop Macola“, nadimak koji se vezuje za sveštenika Milorada Vukojčića, svedoči o strašnim ratnim okolnostima u kojima je učestvovao. Prema svedočenjima, bio je poznat po tome da je lično ubijao protivnike čekićem tokom Drugog svetskog rata. SPC nikada nije osporila te navode – ali ga je uzdigla kao mučenika i sveca, bez ozbiljnog preispitivanja.
Episkopi i sveštenici SPC optuženi za seksualna zlostavljanja – uključujući i slučajeve pedofilije – najčešće su premeštani iz eparhije u eparhiju, prikrivani, pa čak i unapređivani. Neki su, nakon javnih optužbi, završili na višim pozicijama. Crkvena disciplina prema njima gotovo da ne postoji – dok za one koji kritikuju sistem postoji kazna, izolacija ili zabrana službovanja.
Takođe, niz je puno duži
SISTEM KONTROLE I DVOLIČNOST
Današnja srpska elita više ne treba tajne dosijee da bi kontrolisala Crkvu – dovoljno je poznati slabosti ljudi u mantiji. Mnogi su već ucenjeni. A oni koji nisu, brzo postaju. Srpska pravoslavna crkva je danas postala duhovna podgornja vlasti, alat za disciplinovanje naroda i dekor za legitimizaciju državnog bezbožništva.
Crkveni velikodostojnici sede rame uz rame sa političarima čije bi delovanje trebalo da anatemiraju. Umesto toga, pozdravljaju ih, blagosiljaju, pokrivaju. Zato što znaju: istina bi značila gubitak moći, privilegija, uticaja.
A oni koji istinu izgovore – više nisu deo Crkve. Ili, što je još gore, postaju meta.
ZAKLJUČAK
Srpska pravoslavna crkva više ne kažnjava greh. Kažnjava istinu. Nagrađuje poslušnost, bez obzira na cenu. Onaj ko danas želi da bude Hristov – ne može biti crkveni.
Zato sam otišao. Ne jer sam izgubio veru – već jer sam odlučio da je sačuvam.
Đakon Bojan Jovanović
