Srbi i nealbansko stanovništvo na Severu Kosova i Metohije prolaze kroz najtragičniji period u svojoj novijoj istoriji, upozorio je Savo Manojlović, direktor pokreta Kreni-Promeni, reagujući na incident u kojem je pripadnik kosovske policije zgrabio za vrat jednog srpskog srednjoškolca u Severnoj Mitrovici.
Prema njegovim rečima, napad se dogodio na šetalištu kod mosta na reci Ibar, koji razdvaja Severnu i Južnu Kosovsku Mitrovicu. To mesto ima duboko simbolično značenje jer je upravo tu, još 1999. godine, srpski narod pod vođstvom Olivera Ivanovića građanskim otporom sprečio masovno raseljavanje Srba. Ibar je tada postao linija razgraničenja koja je garantovala bezbednost. Danas, kaže Manojlović, taj isti most postaje pozornica nasilja nad srpskim stanovništvom.
On ukazuje da su političke odluke iz prethodnih godina direktno dovele do ovakve situacije. Kao ključni trenutak navodi Briselski sporazum iz 2013. godine koji su potpisali tadašnji premijer Ivica Dačić i sadašnji predsednik Aleksandar Vučić, a koji nije obezbedio nikakve garancije za srpsku stranu. Nakon toga je usledilo povlačenje srpske policije i demontiranje pravosudnog sistema Republike Srbije na Kosovu, čime je Sever postao otvoren za institucionalnu dominaciju Prištine.
Manojlović dalje ukazuje da je dodatni prelomni trenutak bio izlazak Srba iz kosovskih institucija i fijasko u Banjskoj, posle čega su opštine sa većinskim srpskim stanovništvom ostale bez zaštite, a specijalne jedinice kosovske policije raspoređene su širom Severa. Rezultat svega ovoga, tvrdi on, jeste talas iseljavanja Srba koji je najveći još od 1999. godine.
Govoreći o širem kontekstu, Manojlović ističe da trenutni teški položaj Srba na Kosovu i Metohiji proizilazi iz kombinacije više faktora. Kao glavni vidi agresivni ekstremizam Aljbina Kurtija, koji se manifestuje kroz represivne mere prema nealbanskom stanovništvu, zatim pasivnost međunarodne zajednice koja već godinama zatvara oči pred sve otvorenijim kršenjima prava, kao i unutrašnju razgradnju srpske zajednice usled korupcije, partokratije i odsustva poverenja u lokalno srpsko rukovodstvo.
Posebno naglašava da trenutne tenzije ne ugrožavaju samo Srbe na Severu, već i one koji žive u enklavama južno od Ibra, koji se već više od dve decenije suočavaju sa svakodnevnim izazovima i nesigurnošću.
