Slušajući poruke koje u poslednjih nekoliko nedelja dolaze od strane političkih predstavnika prozapadne opozicije u Srbiji, kao i njima naklonjenih medija, NVO sektora, javnih ličnosti i aktivista na terenu, čovek bi pomislio da je trenutak smene vlasti Srpske napredne stranke predvođene Aleksandrom Vučićem na dohvat ruke. Vlast se valja ulicama samo neko treba da je uzme. Čitava stvar je ipak daleko od istine.
Prozapadna opozicija u Srbiji danas nema kapaciteta za smenjivanje vlasti i osvajanje većinske podrške među narodom u Srbiji. Ona nema politiku, nema program i na kraju nema ljude koji mogu tako nešto da ostvare i da budu prihvaćeni od strane većine naroda koji glasa na izborima.
Takođe i objektivne okolnosti vezane za sam standard građana i njihov svakodnevni život ne stvaraju mogućnost za formiranje kritične mase koja bi se stavila na raspolaganje prozapadnom političkom opozicionom bloku, kako na biralištima tako ni na ulicama.
Prozapadna opozicija ne samo da ne može da osvoji veći broj glasova od SNS-a već ne može ni da osvoji kritičnu masu glasova koja bi joj omogućila da u određenim okolnostima uz desne opozicione snage nacionalne orijentacije i uvek lako prilagodljivim SPS-om obezbede većinu neophodnu za formiranje nove vlasti i smenu sadašnje. Sve ovo naravno u scenariju savršeno izazvane oluje gde bi se aktivno uključio i zapadni međunarodni faktor.
Bez osvajanja neophodne narodne podrške i povoljnih rezultata sa birališta, nema prelivanja te snage u institucije sistema, dok sa druge strane nema ni ozbiljnih mogućnosti da vaninstitucionalnim pritiscima, koordiniranim sa zapadnim centrima moći, u nekom periodu meteža, sukoba i nestabilnosti pritisnu sadašnju vlast na odstupanje. Kada postoji kritična masa ona mora da se vidi ne samo na biralištima nego i na ulicama.
Nije da prozapadna opozicija nema politiku već nema politiku koja bi mogla da donese željeni rezultat za osvajanje kritične mase među narodom. Ona nema politiku potrebnu za dublji prodor ka centru političkog spektra i osvajanje većinske podrške običnog naroda odnosno umerenih glasača. Onih glasača koji odlučuju svake izbore i koji mogu da daju svoj glas i Vučiću danas i opoziciji sutra.
Srpska prozapadna opozicija danas predstavlja jednu građanističku, drugosrbijansku i gotovo fanatičnu prozapadnu političku opciju u političkoj ponudi Srbije. Njena politika je u potpunosti definisana i ima svoju jasnu vrednosnu orijentaciju, dok su stavovi opozicije i njenih prvaka direktni i izvedeni do kraja.
Za sadašnji zastoj u EU integracijama, koji tapka u mestu već nekih deset godina, optužuje vlast da je ona taj put zaustavila sa svojom korupcijom, diktaturom i ne ispunjavanjem standarda iz oblasti pravosuđa, demokratije, izbora i drugih oblasti.
Proces integracije u EU se dogmatski predstavlja kao neki sveti put na kome Srbija mora da podnese sve žrtve koje se od nje traže a da pri tom nema čak ni naznake da bi zemlja u bliskoj budućnosti mogla uopšte biti primljena u tu organizaciju. U sadašnjim geopolitičkim previranjima za prozapadnu opoziciju u Srbiji nema dileme. Za njih ne postoje dve ili više stolica u međunarodnim odnosima. Postoji samo jedna, ona zapadna, najbliže oslikana u relaciji sa EU.
U isto vreme se zagovara EU NATO narativ o ratu u Ukrajini i odnosu prema Ruskoj Federaciji. Čelnici prozapadne opozicije u Srbiji danas zagovaraju uvođenje sankcija Ruskoj Federaciji kao i potpuno usklađivanje sa ostalim delovima EU spoljne i bezbednosne politike.
O Kosovu i Metohiji, iako se to više ni ne krije a zahtevi za priznavanjem nezavisnosti KiM se sada ispostavljaju javno od strane najviših funkcionera EU i država članica. Za čelnike prozapadne opozicije ovo nije tema.
U momentu kada se na tlu Evrope odvija najveći rat nakon Drugog svetskog rata i kada se ne zna gde će naredno žarište da se otvori, uz EU i zemlje članice koje polako ali sigurno preuzimaju sve veći teret budućeg naoružavanja i opremanja Ukrajine i njene vojske za dalje vođenje oružanog sukoba sa Rusijom, kada se ne zna da li će biti mira u ostatku Evrope niti kako će i sama EU da izgleda kao organizacija i sa kojim zadacima i mogućnostima, čelnici prozapadne opozicije u Srbiji fanatično pričaju o neophodnosti EU integracija, i to u zemlji koja se u tom procesu nalazi već više od dvadeset godina.
Prozapadna opozicija u Srbiji danas zagovara jedan potpuno podređeni status Srbije u odnosima sa zemljama zapadnog političkog bloka, a pre svega EU kao organizacijom koja okuplja najveći broj tih zemalja i sa kojom Srbija ima i najneposrednije odnose u areni međunarodnih političkih prilika. Srbija se predstavlja gotovo kao maloletno lice lišeno poslovne sposobnosti u odnosu sa punoletnim daleko moćnijim zapadnim zemljama zajedno okupljenim u organizaciji EU.
U poređenju sa ovakvom političkom ponudom Aleksandar Vučić vodi politiku koja drži još kakvu takvu distancu prema zahtevima iz EU i njenih zemalja članica, oličenu pre svega u ne uvođenju sankcija prema Ruskoj Federaciji, kao i svođenju procesa EU integracija na diplomatsku igru dogovorenog laganja lišenu prozapadnog fanatizma. Takođe se sve više izražava javna skepsa da će Srbija uopšte ikada i biti primljena kao nova članica. Ništa drugo do igre balansiranja na tankoj međunarodnoj žici po kojoj Srbija hoda. Uprkos pritiscima ekonomske i političke veze sa Rusijom ali i Kinom se ne raskidaju.
U poređenju sa politikom prozapadne opozicije na međunarodnom planu, Aleksandar Vučić vodi politiku kompromisa, prozapadna opozicija vodi ekstremnu politiku.
Suštinski od puta Srbije u EU nema ništa i to se više ne može sakriti. Građani izjavama EU birokrata, domaćih NVO predstavnika i prozapadnih opozicionih prvaka ne veruju. U takvoj situaciji politika kompromisa osvaja više glasova od ekstremne politike zapadnjačkog EU fanatizma.
Sa druge strane, na regionalnom i unutrašnjem planu imamo politiku koja se javlja opet kao posledica istog vrednosnog sistema i orijentacije. Drugosrbijanski, prozapadni, građanski stavovi su jasni a to je prihvatanje narativa o navodnom genocidu u Srebrenici kao i posmatranje svih ratnih događaja iz devedesetih godina kroz percepciju na liniji politike iz zvaničnih Zagreba, Sarajeva, Brisela; Vašingtona, Londona, Tirane i drugih Srbiji nenaklonjenih centara, nedovoljna podrška ili otvoreno protivljenje prema interesima srpskog naroda u Republici Srpskoj, kao i Crnoj Gori, negativni stav prema Srpskoj pravoslavnoj crkvi a ni ćirilica nije na dobrom glasu. Ne treba zaboraviti ni pitanje autonomije Vojvodine gde se kod jednog dela prozapadnog bloka federalizacija zemlje nameće kao poželjni model kohabitacije dva dela jedne iste države.
Ova politika prozapadnog antinacionalnog ekstrema na unutrašnjem planu ne može da donese većinsku podršku među narodom. Istorijski Druga Srbija nikada nije bila većina u Srbiji. Antinacionalna politika ne može da donese većinu u Srbiji.
Međutim to nije sve. Ima još nešto što čini jako bitan deo politike prozapadne opozicije, a što prožima veliku većinu njenih pristalica. To je jedan specifičan skup vrednosti i razmišljanja koji podrazumeva jedan inferioran i fatalistički pogled na svoju zemlju i svakodnevni život u njoj. On podrazumeva da se svakodnevno živi u zemlji mraka, pakla, diktature, primitivizma, siromaštva, jada, bede i tako redom.
To su vrednosti koje govore da se u Srbiji ne može naći sreća, da u njoj nema smisla živeti, da su crni oblaci konstantno nad svima nama i da pristojnog života nema a nada ako kojim slučajem postoji ona se svodi na kartu u jednom pravcu, u neke od zemalja zapadnog sveta naravno.
U kakvoj zemlji ja živim? Ovo nema nigde? Tako ti je to kad živiš u Srbiji. Srbija pa tri tačke. Koliko smo samo puta čuli ovakve izjave od političkih vođa prozapadne opozicije, njihovih simpatizera ili intelektualaca koji je podržavaju?
Percepcija koja satanizuje i gotovo obesmišljava život u Srbiji dok u isto vreme apsolutno glorifikuje sve što dolazi iz zemalja zapadnog sveta. Ništa u Srbiji nije dovoljno dobro niti na zapadu loše da bi bilo pošteđeno ove logike. Treba reći da je ovaj pogled na život u Srbiji itekako zastupljen među najtvrđim glasačima i simpatizerima prozapadne opozicije i predstavlja možda i njihovo glavno obeležje.
Ova kritika svega i fatalistička percepcija ide dalje od sadašnje vlasti, ona u nekim segmentima ide dotle da se čak obesmišljava i država kao takva. Ne svaka država naravno, već ova u kojoj živimo.
Autošovinizam u kombinaciji sa Stokholmskim sindromom koji putujući kroz strukturu njihovih glasača nalazi svoju meru od tvrdog jezgra fanatičnih pristalica pa do onih umerenijih koji usvajaju takve svetonazore u jednoj blažoj formi. Moglo bi se reći i da je to jedan način života praktično, onih ljudi koji su navedene vrednosti usvojili i primenili ih na svoju svakodnevnicu. Ovakav narativ se naročito plasira preko medija i intelektualaca iz javne sfere naklonjenih prozapadnom narativu i prozapadnoj opoziciji.
U relaciji sa navedenim imamo i priču o glasačima SNS kao lenjim, ružnim, neobrazovanim, starim, siromašnim, glupim, tupim, bezubim i krezubim. Nedostojni života ali dostojni njihovog prezira. Opet nešto što apsolutno ne odgovara velikom delu naroda i samo tera potencijalne glasače od onih koji to pričaju. Naprednjački glasač danas bi mogao da postane opozicioni glasač sutra. Sa ovakvim porukama to će biti malo sutra.
Politika Druge Srbije je u potpunosti prešla put od plamena koji gori i tvrdog jezgra do potpunog osvajanja prozapadne opozicije u Srbiji. Ovakva politika danas u kontekstu međunarodnih odnosa, međunarodnog položaja i sveukupnog istorijskog razvoja Srbije i strukture birača i narodnog raspoloženja predstavlja čist ekstrem. U poređenju sa njom politika Aleksandra Vučića predstavlja kompromis.
Sa ovako radikalnim stavovima na planu spoljne i unutrašnje politike i sa sistemom vrednosti Druge Srbije koji prožima prozapadnu opoziciju i njeno ceolokupno delovanje nema većeg prodora ka centru političkog spektra i osvajanja preko potrebne podrške i dolaska do kritične mase birača.
Nikola Ćosović, diplomirani pravnik
